Interwencja w sprawie budowy wieży widokowej na szczycie Śnieżnika

Interwencja poselska skierowana do Wojciecha Rejmana - Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu w sprawie wstrzymania budowy wieży widokowej na Śnieżniku w związku z zastrzeżeniami zgłaszanymi przez polskich i czeskich turystów i turystki, działaczki i działaczy stowarzyszeń przyrodniczych, a także członkinie i członków Partii Zieloni mieszkających w okolicy inwestycji.

Do: Wojciech Rejman - Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu

Szanowny Panie Dyrektorze!

Działając na podstawie art. 19 i 20 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (tj. Dz. U. 2018 poz. 1799 z późn. zmianami), zwracam się z interwencją o wstrzymanie budowy wieży widokowej na Śnieżniku w związku z zastrzeżeniami zgłaszanymi przez polskich i czeskich turystów i turystki, działaczki i działaczy stowarzyszeń przyrodniczych, a także członkinie i członków Partii Zieloni mieszkających w okolicy inwestycji.

Zgłoszone zostały liczne uchybienia, dotyczące przede wszystkim niedotrzymania warunków zawartych w Decyzji RDOŚ nr WPN.6205.52.2019.SM.1 z dnia 31 października 2019 r. w punktach 2, 3, 4, 5 i 6:

2) wszystkie działania należy prowadzić w sposób maksymalnie ograniczający ingerencję w środowisko przyrodnicze rezerwatu,

3) plac budowy należy ograniczyć do granic działki numer 370, obszar Stronie - Lasy, gmina Stronie Śląskie,

4) teren budowy należy zabezpieczyć przed dostaniem się do gleby i cieków zanieczyszczeń w miejscach postoju maszyn budowlanych, sprzętu budowlanego i magazynowania materiałów budowlanych,

5) podczas prowadzenia prac należy na bieżąco usuwać odpady powstałe w ich wyniku (należy je deponować poza granicami rezerwatu),

6) materiały budowlane i elementy konstrukcyjne wieży należy transportować z Przełęczy Śnieżnickiej do kopuły Śnieżnika drogą powietrzną z wykorzystaniem helikoptera.”

Zastrzeżenia występują wobec wszystkich powyższych punktów:

- jeszcze jesienią 2020 r. stwierdzono wygrodzenie działki poza jej faktycznym kształtem,

- nie wykonano odpowiedniego zabezpieczenia zebranej warstwy gleby, która składowana na szczycie, jako hałda ziemi i rumoszu skalnego, osuwa się systematycznie i spływa wraz z deszczami,

- w okresie zimowym uszkodzone ogrodzenie (z powodu śniegu i wiatru) powodowało zagrożenie dla osób wchodzących na usypaną hałdę, spływającą do wykopanego dołu, - w początkach maja 2021 r. ciężki sprzęt transportujący materiały budowlane na szczyt Śnieżnika w znacznym stopniu zdewastował szlak turystyczny.

Dodatkowe zastrzeżenia budzi wykonywanie „remontu szlaku”, o którym brak jakichkolwiek informacji na stronach BIP inwestora (Gmina Stronie Śląskie), a także brak informacji o decyzji RDOŚ w tej sprawie.

Z pisma pana Adama Guiborgué-Czetwertyńskiego, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska (DSM-WD.076.73.2021.Dd / 1475027.4789527.3822382) z dnia 15.02.2021, skierowanego do pana Vladislava Smrža – Wiceministra Środowiska Republiki Czeskiej wynika, że zmieniony został zakres planowanej inwestycji budowy wieży na Śnieżniku i „w ramach planowanej inwestycji powinna nastąpić poprawa stanu nawierzchni szlaku wraz z jego odwodnieniem oraz wygrodzeniem.” Z sygnałów docierających od zaniepokojonych turystów i turystek wynika, że wspomniana „poprawa nawierzchni” wygląda na budowę drogi dojazdowej na budowę wieży. Poruszają się po niej ciężkie maszyny budowlane, niszcząc nie tylko sam szlak turystyczny, ale również okoliczną roślinność.

W związku z powyższym proszę o przedstawienie pełnej dokumentacji dotyczącej remontu powyższego szlaku, a w szczególności:

1. Zgody RDOŚ na przeprowadzenie zmiany projektu i przedstawienie związanych z tym działań ochronnych dla roślin, znajdujących się przy przebudowywanym szlaku;

2. Odpowiednich ekspertyz przyrodniczych;

3. Umowy na przebudowę szlaku turystycznego lub aneksu do umowy na budowę wieży;

4. Umowy zawartej z Nadleśnictwem Międzylesie;

5. Raportów z przeprowadzonych dotychczas kontroli zgodności prowadzenia budów, zarówno na Śnieżniku, jak i na drodze dojazdowej.

Proszę również o odpowiedź na pytanie kto, kiedy i na jakiej podstawie stwierdził, że:

“Odbudowa wieży widokowej na Śnieżniku Kłodzkim nie jest przedsięwzięciem podlegającym ocenie oddziaływania na środowisko w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/EU z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko, jak również ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko i rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko”. Jest to cytat z pisma skierowanego do pana Vladislava Smrža – Wiceministra Środowiska Republiki Czeskiej.

Zgodnie z postanowieniem RDOŚ: WOOŚ.43.3.2013.AN w punkcie 17 określony został następujący warunek:

„Wszelkie materiały budowlane i elementy konstrukcyjne wieży dostarczać helikopterem lub samochodami ciężarowymi do miejsca lokalizacji tymczasowego składowiska na Przełęczy Śnieżnickiej przy wykorzystaniu utwardzonej leśnej drogi dojazdowej z Międzygórza (wzdłuż której wyznaczony jest niebieski szlak turystyczny).”

Warunek ten został powtórzony w Decyzji RDOŚ nr WPN.6205.52.2019.SM.1 z dnia 31.10.2019 r.: „6) materiały budowlane i elementy konstrukcyjne wieży należy transportować z Przełęczy Śnieżnickiej do kopuły Śnieżnika drogą powietrzną z wykorzystaniem helikoptera.”

W związku z tym proszę o przedstawienie wyników kontroli lotów helikoptera transportującego materiały budowlane w roku 2020 i po ponownym rozpoczęciu budowy w roku 2021.

Jakie kontrole wykonali Państwo dotychczas w tym zakresie?

Rezerwat przyrody Śnieżnik Kłodzki jest obecnie jedynym w Polsce rezerwatem przyrody, w którym jest prowadzona inwestycja budowlana o takiej skali. Wszelkie zastrzeżenia powinny być w związku z tym niezwłocznie wyjaśnione.

Ze względu na swoją wyjątkowość wierzchołek góry jest chroniony po obu stronach granicy na podstawie Dyrektywy Rady Europejskiej 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz przepisów krajowych jako obszar sieci Natura 2000 o znaczeniu europejskim. W związku z zamiarem budowy wieży widokowej w roku 2013 została przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i możliwych oddziaływań na przedmiot ochrony Natura 2000 oraz możliwych oddziaływań transgranicznych i został sporządzony raport dostępny na czeskim portalu (https://portal.cenia.cz/eiasea/detail/EIA_MZP034M „RAPORT O ODDZIAŁYWANIU PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO“, opracowanie FULICA Wojciech Jankowski, Wrocław, maj 2013).

Sporządzony w 2013 roku raport nie uwzględniał remontu szlaku (dotyczył tylko kopuły szczytu), dlatego nie może być obecnie podstawą do wydania zgody na prowadzenie remontu szlaku.

Raport z 2013 r. nie zawierał dokładnej analizy wzrostu ruchu turystycznego na szczycie po otwarciu wieży i jego skutków. Ponadto na etapie opracowywania dokumentacji nie mogła zostać w pełni uwzględniona kumulacja negatywnych skutków zwiększonej ilości turystów w związku z przygotowywanymi wówczas projektami (np. Ośrodek Czarna Góra i ośrodek narciarski Dolní Morava, Ścieżka w Chmurach), które są już zrealizowane. Turyści są zawsze mile widziani, jednakże zabezpieczenia dla przyrody muszą ją chronić, a nie być atrakcją turystyczną. Wieża widokowa jest zupełnie bezużyteczna, ponieważ szczyt jest naturalnie bezleśny i zapewnia piękne widoki. W bliskiej okolicy znajduje się już kilka wież widokowych, a dokładna replika dawnej wieży widokowej na Śnieżniku jest nawet budowana na pobliskim szczycie Větrov.

Sugeruję sporządzenie pełnej dokumentacji, uwzględniającej potrzebę rzeczywistej ochrony przyrody, zamiast zwiększania ruchu turystycznego bez odpowiednich zabezpieczeń; szczególnie należy uwzględnić położenie prowadzonej inwestycji na działce 370 znajdującej się w sąsiedztwie granicy z Republiką Czeską.
W tym celu niezbędne jest wstrzymanie aktualnie prowadzonej budowy.

Konieczne jest powołanie polsko-czeskiej komisji kontrolnej i umożliwienie przejrzystej publicznej i profesjonalnej dyskusji nad możliwościami ochrony obszaru Natura 2000 i rezerwatów przyrody po obu stronach granicy. Musimy wspólnie dołożyć starań, by chronić przyrodę chronioną rezerwatami po obu stronach granicy.

Z poważaniem,
Małgorzata Tracz